دلایل سلب توفیق ازانسان

امام سجاد(علیه السلام) در قسمتی از دعای «ابوحمزه» به خداوند عرض می‌کند:
«اَللّهُمَّ اِنّی کُلّما قُلْتُ قَدْ تَهَیَّاتُ وَ تَعَبَّأتُ وَقُمْتُ لِلصَّلوةِ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ نَاجَیْتُکَ اَلْقَیْتَ عَلَیَّ نُعاساً اِذَا اَنَا صَلَّیْتُ وَ سَلَبْتَنی مُنَاجَاتَکَ اِذَا اَنَا نَاجَیْتُ مالی کُلّما قُلْتُ قَدْ صَلَحَتْ سَریرتی وَ قَرُبَ مِنْ مَجَالِسِ التَّوابینَ مَجْلِسی عَرَضَتْ لی بَلِیَّةٌ اَزَالَتْ قَدَمی وَ حالَتْ بَینی وَ بَیْنَ خِدْمَتِکَ سَیدی لعَلَّکَ عَنْ بابِکَ طَرَدْتَنی وعَنْ خِدمَتِکَ نَحیّیتَنیَ اَو لَعَلَّکَ رَأَیْتَنی مُسْتَخِفَّاً بِحَقِّکَ فَاَقْضَیْتَنی اَوْ لَعَلَّکَ رَأیْتَنی مُعْرِضاً عَنْکَ فَقَلَیْتَنی اَو لَعَلّکَ وَجَدْتَنی فی مَقامِ الْکاذِبینَ فَرَفَضْتَنی اَو لَعَلّکَ رَأیْتَنی غَیْرَ شَاکِر لِنَعْمَائِکَ فَحَرَمْتَنی اَوْ لَعَلَّکَ فَقَدْ تَنی مِنْ مَجَالِسِ الْعُلَمَا فَخَذَلْتَنی اَو لَعَلَّکَ رَأیْتَنی فِی الْغَافِلینَ فَمِنْ رَحْمَتِکَ آیَسْتَنی اَو لَعَلَّکَ رَأَیْتَنی آلِفَ مَجالِسِ الْبَطّالینَ فَبَینی وَ بَیْنَهُمْ خَلَّیْتَنی اَو لَعَلَّکَ لَمْ تُحِبَّ اَنْ تَسْمَعَ دُعَائی فَبَاعَدْتَنی اَو لَعَلَّکَ بِقِلَّةِ حَیائی مِنْکَ جَازَیْتَنی»؛
پروردگارا، هر گاه من خود را مهیّا و آماده اطاعت تو ساختم و در پیشگاه تو به نماز ایستادم و مشغول مناجات با تو شدم مرا به خواب انداختی و حال راز و نیاز را از من گرفتی. چه شد که هر چه با خود عهد کردم و گفتم که پس از این، باطن خود را نیکو خواهم کرد و به جمع اهل توبه در می‌آیم، برایم حادثه ای پیش آمد که به عهد خود ثابت قدم نماندم و آن بلیّه بین من و خدمت تو، حایل گردید، ای سرور من، شاید تو مرا از درگاه (لطف) خود رانده ای و از خدمت (و بندگی)ات دور ساخته ای یا شاید دیدی که من حق (بندگی) تو را خفیف شمردم و بدین سبب، مرا (از درگاهت) دور ساخته ای
 
یا شاید دیدی که من از تو روی گردانم، بدین سبب بر من غضب نموده ای یا شاید مرا در زمره دروغگویان یافته (از نظر عنایت خود) دور کرده ای یا شاید دیدی که از نعمتهایت شکرگزاری نمی‌کنم لذا، مرا محروم ساخته ای؟ یا شاید مرا در مجالس اهل علم نیافته ای، از اینروی، به خواری و خذلانم انداخته ای یا شاید مرا در میان اهل غفلت یافته ای و (بدین جرم،) از رحمت خود نومید ساخته ای یا شاید دیده ای که به مجالس اهل باطل الفت گرفته ام، پس مرا بین آنها وا گذاشته ای یا شاید دوست نداشته ای که دعایم را بشنوی و مرا از درگاهت رانده ای یا شاید به جرم و گناهم مکافات کرده ای و یا اینکه شاید به دلیل بی شرمی (در حضورت،) مجازاتم نموده ای.

نتایج ملکه تقوی

منزلگاه حقیقى انسان منزل تقوى است؛ یعنى حالتى که در آن انسان به جمیع شؤون انسانیّت رفتار نماید. و چون این ملکه حاصل گردد تراوشات از او همه خیرات و مبرّات عدالت و رحمت باشد، و اگر این ملکه پیدا نشود انسان در منزل حقیقى خود جاى نگرفته و تراوشات او یا همه شرّ و ظلم بوده و یا توأم با شرّ و ظلم خواهد بود؛ براى آنکه افعال صادره از بهائم (من حیث إنّها بهائم) از شهوت و غضب آثار انسان (من حیث إنّه انسان) نیست. بنابراین هر فردى که خود را اسیر آرزوها و آمال بنماید دیده حق بین خود را کور کرده و از منزل حقیقى خود در مرتع بهایم جاى گرفته است

                             

 و کریمه شریفه: یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُون منزلگاه واقعى انسان را نشان مى‏دهد و مى‏گوید: اى مؤمنین! قبل از آنکه شما را مرگ دریابد سعى کنید که در منزل حقیقى خود که تقوى است وارد شوید و بهترین مقام از مقامات آنرا حائز گردید، در این صورت حظّى وافر از حیات خواهید برد؛ و الّا موتْ شما را نارس و به منزل نرسیده درخواهد یافت و انسانى با درجه و رتبه حیوان و بهیمه از دنیا مى‏روید.

و روزه یکى از ستونهاى عظیمى است که کاخ تقوى بر آن نهاده شده است، و علّت ایجاب آن وصول بدین منزلگه و برقرارى سقف این کاخ است.